واشینگتن پست در گزارشی به بررسی ادعای دونالد ترامپ، رییسجمهوری سابق ایالات متحده در مورد اطلاع آمریکا از حمله جمهوری اسلامی به پایگاه این کشور در عراق پرداخت. این حمله روز ۱۸ دی ۱۳۹۸ به تلافی کشته شدن قاسم سلیمانی انجام گرفت و هیچ کشتهای در پی نداشت.
ترامپ به تازگی گفته است: «ایرانیان یکی از پهپادهای ما را زدند و من هم آنها را زدم ... آنها با ما تماس گرفتند تا بگویند که به ما پاسخ خواهند داد: این پایگاه هدف ماست اما ما به هدف نخواهیم زد. ما فقط شلیک خواهیم کرد.»
واشینگتن پست نوشت ترامپ در مصاحبه با یونیویژن داستانی از روابط با جمهوری اسلامی مطرح کرد اما این داستان به قدری حیرتآور است که نیاز به بررسی دقیقتر دارد.
طبق سخنان او، پس از اینکه جمهوری اسلامی پهپاد آمریکایی را منهدم کرد، ایالات متحده در پاسخ، این اقدام را تلافی کرد. سپس زمانی که ایران تصمیم گرفت به پایگاه نظامی آمریکا حمله کند، عمدا هدف را مورد اصابت قرار نداد.
ترامپ ادعا کرد نه تنها مقامات ایرانی ظاهرا به احترام ترامپ با او تماس گرفتند بلکه برنامه حمله به پایگاه عینالاسد را نیز به او اعلام کردند.
او در مصاحبه با یونیویژن گفته است: «عصر بسیار خوبی بود. آنها ۱۸ هواپیمای بدون سرنشین فرستادند. پنج فروند از آنها در آسمان نابود شدند. بقیه نیز اصلا به پایگاه اصابت نکردند. آنها خارج از پایگاه به مناطق خالی از سکنه اصابت کردند. هیچکس کشته نشد. با همه اینها، آنها با ما تماس گرفتند. این همان ایران است که تصور میرود باید بسیار خصمانه رفتار کند. آنها به ما احترام گذاشتند و من به آنها احترام میگذارم.»
آیا ترامپ و مقامات جمهوری اسلامی با یکدیگر در تماس بودند؟
جان بولتون، مشاور امنیت ملی سابق ترامپ در خاطرات انتقادی خود در کتاب «آنچه در اتاق اتفاق افتاد» به وضوح اولین حادثه هواپیمای بدون سرنشین را بازگو میکند.
بولتون در مصاحبهای در این مورد گفته است داستان ترامپ کاملا مزخرف است: «صحبتهای او در مورد پنج یا شش اتفاق است که با هم مخلوط و عنوان شدهاند.»
واشینگتن پست نوشت همانطور که در دوران ریاستجمهوری ترامپ متوجه شدیم، او به جزییات نمیپردازد و تلاش میکند وقایع را با احتیاط بازگو کند: «او خود را در مرکز عمل قرار میدهد؛ یک رییسجمهوری ابر قهرمان که مخالفان به او احترام میگذارند یا سعی دارند جلوی او را بگیرند و نتایج همیشه عالی هستند.»
بر این اساس اینکه آیا ترامپ خودش را متقاعد میکند که داستانهای جعلی او درست هستند یا اینکه عمدا دروغ میگوید همیشه جای سوال دارد.
حقایق کداماند؟
جمهوری اسلامی در تاریخ ۱۹ ژوئن ۲۰۱۹ دومین پهپاد آمریکایی را (در عرض دو هفته) به ارزش ۱۵۰ میلیون دلار سرنگون کرد. ارتش آمریکا اعلام کرد این پهپاد در حریم هوایی بینالمللی هدف قرار گرفته است.
مشاوران ارشد امنیت ملی ترامپ به اتفاق آرا توصیه کردند ایالات متحده با حمله به سه تاسیسات نظامی پاسخ متقابل دهد.
بر اساس کتاب بولتون، ترامپ و دستیارانش در مورد تلفات احتمالی صحبت کردند.
به او گفته شد با توجه به ساعت حمله، تلفات ناچیز خواهد بود؛ هر چند ممکن است روسها نیز در میان تلفات باشند.
سپس ترامپ این تصمیم را به اطلاع رهبران کنگره رساند.
وی همچنین در توییتی نوشت که ایران مرتکب «اشتباه بزرگی» شد اما تنها چند دقیقه مانده به حمله، بهطور ناگهانی دستور لغو عملیات را داد.
یک مشاور حقوقی به رییسجمهوری گفته بود این حمله ۱۵۰ کشته بر جای خواهد گذاشت. این تخمین رسمی نبود اما بر اساس برآورد او ۵۰ نفر در هر پایگاه مشغول به کار بودند. در حالی که طبق گزارش واشینگتن پست و بر اساس اظهارات بولتون، این دستیار حقوقی نمیدانست هدف حمله به دو پایگاه محدود شده است.
به گفته بولتون، ترامپ در یک تماس تلفنی به او گفته است: «تعداد تلفات احتمالی بسیار زیاد و نامتناسب است.»
ترامپ چند ماه بعد در مصاحبهای گفت که خویشتنداری او باعث ایجاد حسننیت در جمهوری اسلامی شده است.
او گفت: «ما حسننیت زیادی ایجاد کردیم. آنها یک پهپاد را سرنگون کردند، کسی در آن نبود. آنها پهپاد دوم را سرنگون کردند، کسی در آن نبود. حسننیت زیادی وجود دارد.»
به گفته واشینگتن پست، درست قبل از اولین حمله به هواپیمای بدون سرنشین آمریکا از سوی جمهوری اسلامی، ترامپ، شینزو آبه، نخستوزیر وقت ژاپن را تشویق به دیدار با علی خامنهای کرده بود تا از تمایل رهبر جمهوری اسلامی برای بازگشت به مذاکرات جدید درباره توافق هستهای آگاه شود.
خامنهای هم نظر خود را درباره ترامپ در توییتی اعلام کرد: «من ترامپ را فردی شایسته تبادل پیام نمیدانم. من پاسخی به او ندارم و جوابی هم نخواهم داد.»
این موضوع میتواند صحت ادعای ترامپ را درباره تماس یک مقام ایرانی با واشینگتن درباره قصد تهران برای حمله به یک پایگاه نظامی آمریکا زیر سوال ببرد.
بر اساس گزارش واشینگتن پست، هر حملهای از سوی جمهوری اسلامی حتی به نزدیکی یکی از پایگاههای آمریکا خبرساز میشد.
تنها رویدادی که به گفتههای ترامپ نزدیک است، حمله با موشکهای بالیستیک جمهوری اسلامی در سال ۲۰۲۰ به پایگاه هوایی عینالاسد در شمال عراق است. این رویداد حدود شش ماه پس از آن رخ داد که ترامپ حمله برنامهریزی شده خود را لغو کرد.
تنها چند روز پس از اینکه ترامپ دستور قتل قاسم سلیمانی را در روز سوم ژانویه ۲۰۲۰ صادر کرد، جمهوری اسلامی موشکهای بالیستیک با کلاهکهایی به وزن ۵۰۰ کیلوگرم را به سمت پایگاه عینالاسد شلیک کرد.
عادل عبدالمهدی، نخستوزیر وقت عراق گفت که او پس از نیمهشب هشداری از جمهوری اسلامی دریافت کرده است مبنی بر آغاز عملیات واکنش به قتل سلیمانی.
در آن زمان سخنگوی عبدالمهدی گفت ایران به مقامات عراقی اطلاع داده مکانهایی را هدف قرار خواهد داد که نیروهای آمریکایی در آن حضور دارند اما در این پیام مکان حملهها مشخص نشده بودند.
واکنش ایالات متحده
به گفته واشینگتن پست، سرویس اطلاعات ارتش ایالات متحده اطلاع داشت که جمهوری اسلامی در حال سوختگیری موشکهایش است و بر همین اساس احتمال میداد آنها پایگاه عینالاسد را هدف قرار خواهند داد.
ژنرال مک کنزی، فرمانده مرکز فرماندهی آمریکا منتظر ماند تا جمهوری اسلامی آخرین عکسهای ماهوارهای خود را از هدف مورد نظرش دریافت کند، سپس به حدود نیمی از دو هزار سرباز آمریکایی خود دستور تخلیه پایگاه را داد.
در این حمله، ۱۱ موشک از ۱۶ موشک به پایگاه برخورد کرد و به طور معجزهآسایی، کسی کشته نشد.
جمهوری اسلامی بعدا به سازمان ملل اعلام کرد که این کار عمدی بوده است اما ژنرال مک کنزی به سیبیاس گفت که اگر دستور تخلیه صادر نمیکرد، طبق تخمین او ۱۰۰ تا ۱۵۰ آمریکایی کشته یا زخمی و ۲۰ تا ۳۰ هواپیما منهدم میشدند.
ترامپ در ابتدا به این واقعیت میبالید که هیچکس کشته نشده اما در نهایت مشخص شد یک پیمانکار آمریکایی دچار آسیب چشمی جدی و ۱۱۰ سرباز در حین پناه گرفتن دچار آسیبدیدگی مغزی شدهاند.
۳۵ نفر نیز برای معالجه به آلمان و ایالات متحده فرستاده شدند.
بر اساس گزارش واشینگتن پست، چنین یادآوری مغشوشی از وقایع برای ترامپ عادی است. با اینحال «آنچه اتفاق افتاده است» با صحبتهای ترامپ تغییری نخواهد کرد.