متن پیشنهادی توافق نهایی نشست اقلیمی سازمان ملل (کاپ۲۸) برای اولین بار در تاریخ نشستهای اقلیمی این سازمان، خواستار گذار کشورهای جهان از استفاده از سوختهای فسیلی تا سال ۲۰۵۰ شد.
طبق متنی که ریاست این نشست منتشر کرده، مصرف سوختهای فسیلی در سیستمهای انرژی باید در یک روند گذار منصفانه و منظم تا سال ۲۰۵۰ طبق اصول علمی به صفر برسد.
کشورهای حاضر در این نشست چهارشنبه ۲۲ آذر در نشستی نهایی درباره این متن پیشنهادی رایگیری میکنند.
قرار بود این نشست ظهر روز سهشنبه و پس از دو هفته، به پایان برسد اما با ادامهدار شدن چانهزنیها، به وقت اضافه کشیده شده است.
روز دوشنبه پیشنویس توافق نشست اقلیمی سازمان ملل متحد در دوبی موسوم به کاپ ۲۸ منتشر شد که برخی از کشورها از آن به دلیل نبود حمایت از «حذف تدریجی» نفت، گاز و زغالسنگ انتقاد کردند.
ماجد السویدی، مدیرکل کاپ ۲۸ امارات متحده عربی اشاره کرد که هدف از این متن «آغاز بحث و گفتوگو» است.
او به خبرنگاران گفت با انتشار اولین پیشنویس، از دولتها خواسته شد تا به سرعت خطوط قرمز خود را با آنان در میان بگذارند.
مذاکرهکنندگانی از حدود ۲۰۰ کشور در اجلاس دوبی در تلاشند تا به سرعت به برنامه اقدام جهانی برای مهار تغییرات آب و هوایی و جلوگیری از وقوع سیلهای فاجعهبار، گرمای مرگبار و تغییرات برگشتناپذیر در اکوسیستمها برسند.
السویدی گفت که ریاست کاپ ۲۸ به دنبال یک نتیجه «تاریخی» با اشاره به سوختهای فسیلی بود اما رسیدن به چنین پایانی، به موافقت کشورهای عضو بستگی دارد.
توافقنامه اجلاسهای آب و هوایی سازمان ملل متحد نیازمند تصویب و اجماعی یکپارچه است.
به دنبال آن، هر کشوری وظیفه اجرای توافقنامه را از طریق سیاستها و سرمایهگذاریهای ملی بر عهده میگیرد.
در پیشنویس قبلی توافقنامه نهایی کاپ ۲۸ که روز گذشته منتشر شد، طیف وسیعی از اقداماتی پیشنهاد شده بود که میتواند منجر به کاهش تولید گازهای گلخانهای شود.
در این پیشنویس آمده بود که کشورها «میتوانند» با اتخاذ تدابیری «منصفانه، منظم و عادلانه»، میزان تولید و مصرف سوختهای فسیلی را تا پیش از سال ۲۰۵۰ یا حدود آن، به صفر برسانند.
این اولین بار در تاریخ است که در نشست آب و هوای سازمان ملل به کاهش استفاده از تمام «سوختهای فسیلی» اشاره میشود.
با این حال، این اقدام به «حذف تدریجی» زغال سنگ، نفت و گاز طبیعی یا تاکید بر کاهش استفاده از آنها در این دهه نرسید. دانشمندان استدلال میکنند که چنین اقداماتی برای جلوگیری از تشدید تغییرات آب و هوایی بسیار مهم است.
اتحادیه اروپا، جزیرههای در معرض گرمایش جهانی و تعدادی از تولیدکنندگان نفت و گاز مانند آمریکا، کانادا و نروژ موافق گنجاندن عبارت «حذف تدریجی سوختهای فسیلی» در توافق نهایی نشست اقلیمی سازمان ملل بودند.
گازهای گلخانهای ناشی از سوختهای فسیلی مهمترین دلیل تغییرات اقلیمی قلمداد میشود.
بر اساس گزارشها، عربستان سعودی، چهره اصلی سازمان صادرکننده نفت (اوپک)، امارات متحده عربی را به عنوان میزبان کاپ ۲۸ تحت فشار گذاشته تا عبارت مربوط به حذف سوختهای فسیلی در توافقنامه نهایی این نشست ذکر نشود.
روزنامه گاردین روز ۱۸ آذر از حضور کمسابقه لابیگران مرتبط با تولیدکنندگان عمده گوشت و لبنیات و شرکتهای کشاورزی صنعتی در نشست اقلیمی سازمان ملل خبر داد.
در سالهای اخیر شرکتهای تولید گوشت و لبنیات به دلیل آلایندگی بالای صنعت دامداری زیر ذرهبین قرار گرفتهاند.
بن لیلیستون، کارشناس موسسه «سیاست کشاورزی و تجارت» گفت که حضور گسترده لابیگران مرتبط با صنایع تولید گوشت و لبنیات در کاپ ۲۸ تعجبآور نیست زیرا این هیاتها میکوشند به طرق مختلف مانع از تصویب توافقنامهای شوند که زمینه محدود شدن فعالیت این صنایع را فراهم آورد.
سازمان جهانی هواشناسی روز ۱۵ آذر در گزارشی درباره روند تغییرات اقلیمی در فاصله سالهای ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۰ اعلام کرد دگرگونیهای گسترده و پرشتاب در یخچالهای مناطق قطبی و کوههای مرتفع، تهدیدی برای جان میلیونها نفر به شمار میرود.
به گزارش این سازمان، تولید روزافزون گازهای گلخانهای باعث بالا رفتن دمای زمین و در نتیجه شتاب چشمگیر روند ذوب شدن یخها شده است.