آمریکا روز چهارشنبه ۱۶ اسفند در بیانیهای خطاب به اعضای شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی، فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی را «عمیقا نگرانکننده» خواند و از تهران خواست به غنیسازی اورانیوم با درصد خلوص بالا پایان دهد.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی هفته گذشته در گزارشی محرمانه به اعضای خود اعلام کرد جمهوری اسلامی بخشی از اورانیوم با درصد خلوص بالای خود را رقیق کرده و در نتیجه میزان اورانیوم ۶۰ درصدی ایران در سه ماه گذشته اندکی کاهش یافته است.
واشینگتن در بیانیه خود تاکید کرد: «ایران باید برای رقیقسازی تمام و نه فقط بخشی از ذخایر ۶۰ درصدی خود اقدام کند.»
ایالات متحده از جمهوری اسلامی خواست تولید اورانیوم غنیشده تا خلوص ۶۰ درصد را به طور کامل متوقف کند.
این بیانیه دو روز پس از آن منتشر شد که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در جلسه شورای حکام هشدار داد هیچ پیشرفتی در حلوفصل مسایل پادمانی برنامه هستهای ایران حاصل نشده است.
گروسی گفت جمهوری اسلامی تا کنون در مورد وجود ذرات اورانیوم با منشاء انسانی در سایتهای ورامین و تورقوزآباد، توضیحاتی که از نظر فنی معتبر باشد ارائه نکرده و محل فعلی نگهداری از مواد هستهای و تجهیزات آلوده را به اطلاع آژانس بینالمللی نرسانده است.
بیانیه آمریکا، خواستار محکومیت جمهوری اسلامی نشده است. جو بایدن، رییسجمهوری آمریکا از هنگام ورود به کاخ سفید تنها در یک مورد، قطعنامهای علیه جمهوری اسلامی ارائه کرد.
از سوی دیگر، اتحادیه اروپا اعلام کرد که خطر بحران اشاعه هستهای در منطقه، در نتیجه تشدید فعالیتهای هستهای ایران در حال افزایش است.
اتحادیه اروپا با اشاره به افزایش غنیسازی اورانیوم ایران تاکید کرد که این اقدامات،هیچ توجیه غیرنظامی معتبری ندارد.
در همین حال و در حاشیه نشست آژانس بینالمللی انرژی اتمی، یک دیپلمات اتحادیه اروپا به ایران اینترنشنال گفت که هیچ بحثی درباره صدور قطعنامه علیه ایران به دلیل عدم پایبندی به آن وجود نداشته است.
آندریا استریکر، معاون مدیر برنامه منع گسترش و دفاع زیستی FDD در واشینگتن، نیز در گفتگو با ایران اینترنشنال از این رویکرد کشورهای غربی به عنوان فلج شدن سیاست یاد کرد و گفت این وضعیت، فقدان رهبری ایالات متحده را برجسته میکند.
او گفت هدف رهبران اروپایی این است که در صورت دستیابی ایران به اورانیوم غنیشده ۹۰ درصد، که دارای درجه تسلیحات هستهای است، گزینه اعمال مجدد تمامی تحریمهای سازمان ملل را حفظ کنند.
با این حال، او میگوید که ایران با تولید اورانیوم ۶۰ درصدی بسیار غنیشده، بخش عمدهای از فرآیند دستیابی به اورانیوم با درجه تسلیحاتی را تکمیل کرده است.
استریکر به ایران اینترنشنال گفت:« بنابراین، خط قرمز اروپا عملاً بی معنی است.»
در ادامه بیانیه آمریکا درباره برنامه هستهای جمهوری اسلامی آمده است هیچ کشوری در جهان برای اهداف صلحآمیز، آنطور که جمهوری اسلامی مدعی آن است، اورانیوم ۶۰ درصدی تولید نمیکند و رفتار تهران با عملکرد سایر کشورهای عضو پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (انپیتی) در تضاد است.
ایالات متحده برخی دیگر از اقدامات جمهوری اسلامی نظیر ممانعت از ورود کارشناسان باسابقه آژانس را نیز محکوم کرد.
جمهوری اسلامی روز ۲۶ شهریور مجوز فعالیت هشت بازرس آژانس در ایران را با تابعیت فرانسوی و آلمانی لغو کرد.
محمد اسلامی، رییس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی با دفاع از تصمیم تهران گفت دلیل این اقدام، سیاسیکاری این بازرسان بوده است.
خبرگزاری رویترز روز ۱۴ اسفند گزارش داد کشورهای غربی قصد ندارند در نشست شورای حکام، جمهوری اسلامی را به دلیل همکاری نکردن با آژانس به طور جدی به چالش بکشند.
به گزارش رویترز، با توجه به مناقشه غزه و ادامه درگیریها در خاورمیانه، آمریکا مایل نیست با تصویب قطعنامهای علیه جمهوری اسلامی در شورای حکام، آتش تنشها را در منطقه شعلهورتر کند.
ابراز نگرانی روسیه از روند برنامه هستهای جمهوری اسلامی
میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گفتوگو با بیبیسی فارسی از روند کلی برنامه هستهای ایران ابراز نگرانی کرد و نسبت به «خطر از کنترل خارج شدن اوضاع» هشدار داد.
او شرایط مربوط به برنامه هستهای جمهوری اسلامی را غیرقابل پیشبینی دانست و گفت: «هیچ تلاشی برای دیپلماسی وجود ندارد. دیپلماسی از طریق بلندگو جای تلاشهای دیپلماتیک واقعی را گرفته است.»
نماینده روسیه در آژانس بینالمللی انرژی اتمی دونالد ترامپ، رییسجمهوری پیشین ایالات متحده و تصمیم او برای خروج از برجام را مقصر وضعیت موجود معرفی و تاکید کرد: «شرایطی که گسترش برنامه هستهای ایران ایجاد کرده، نگرانکننده است .... نقش آژانس در ایران با اقدامهای تلافیجویانه تهران در مقابل سیاست فشار حداکثری آمریکا کاهش یافت.»
اولیانوف تاکید کرد بر اساس پیمان انپیتی، ایران منعی برای غنیسازی ۶۰ درصدی اورانیوم ندارد و از این اورانیوم میتوان برای «تهیه بعضی ایزوتوپهای پزشکی» استفاده کرد.
پیش از این و در روز ۹ اسفند، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در گفتوگو با شبکه المیادین، وابسته به حزبالله لبنان، تلویحا به نقش منفی روسیه در مذاکرات احیای برجام اشاره کرد و گفت: «متاسفانه در یک مقطع به دلیل شرایطی که در اوکراین پیش آمد، نتیجه گفتوگوهای ما تحت تاثیر فضای جنگ اوکراین قرار گرفت.»