بیت‌کوین، بزرگ‌ترین ارز دیجیتال جهان، در حال تجربه تب و تابی فراوان در روزهای اخیر است. این ارز دیجیتال روز ۱۵ اسفند به بالاترین ارزش تاریخ خود دست یافت اما پس از آن روندی کاهشی را تجربه کرد اما در روز چهارشنبه ۱۶ اسفند، بار دیگر بهایش افزایش یافت.
ارزش این رمزارز روز ۱۵ اسفند به ۶۹ هزار و ۲۰۲ دلار رسید و پس از آن با سقوطی هفت درصدی، به ۶۳ هزار و ۴۰۰ دلار کاهش یافت.
با این حال بهای بیت‌کوین بار دیگر روندی صعودی در پیش گرفت و روز ۱۶ اسفند با قیمتی نزدیک به ۶۷ هزار دلار معامله شد.
پیش از رکوردشکنی کنونی، بیت‌کوین در نوامبر ۲۰۲۲ به رقم بی‌سابقه ۶۷ هزار دلار رسید اما ارزش آن در دو سال گذشته به طرز قابل توجهی کاهش یافت و تا ۱۹ هزار دلار نیز خرید و فروش شد.
بیت‌کوین اکنون حدود ۱/۳ تریلیون دلار ارزش دارد که بخش مهمی از کل بازار ۲/۶ تریلیون دلاری ارزهای دیجیتال را شکل می‌دهد.
خبرگزاری رویترز گزارش کرد صعود تقریبا ۱۶۰ درصدی ارزش بیت‌کوین از اکتبر ۲۰۲۳، تفاوت زیادی با سال ۲۰۲۲ دارد؛ زمانی که بازار رمزارزها شاهد یک دوره رکود ۱۸ ماهه بود و با مجموعه‌ای از ورشکستگی‌ها و رسوایی‌های شرکت‌های بزرگ مواجه شد.
دابل اِسپندینگ
گاردین در گزارشی با نگاهی به مشکلات بازار رمزارز نوشت مشکل دابل اسپندینگ یا «دو بار خرج کردن» یک مشکل احتمالی و بالقوه در طرح و برنامه ارز دیجیتال است، به طوری که هر رمز دیجیتال یا توکن (digital token) می‌تواند بیش از یک بار مصرف شود.
بر خلاف پول فیزیکی (اسکناس)، هر رمز دیجیتال شامل یک فایل دیجیتالی است که می‌تواند تکثیر یا جعل شود.
مشکل «دو بار خرج کردن»، با ثبت تراکنش‌ها در یک دفتر مرکزی جهانی به نام بلاک‌چین حل می‌شود.
همه این مراحل با استاده از رمزنگاری ایمن می‌شود و تراکنش‌ها با نوعی رمزگذاری به نام رمزگذاری کلید عمومی-خصوصی محافظت می‌شوند.
این امر امکان انجام یک معامله را بدون حضور یک موسسه مالی به عنوان واسطه‌گر فراهم می‌کند.
این تراکنش‌ها به وسیله «ماینرها» روی بلاک‌چین قرار می‌گیرند که با حل معمای رمزنگاری با استفاده از سخت‌افزار تخصصی، آن‌ها را در بلوک‌هایی مرتبط یا «زنجیره شده» قرار می‌دهند.
چرا بیت‌کوین تا این حد محبوب شده است؟
یکی از جنبه‌های کلیدی جذابیت بیت‌کوین، موضع ضد اقتدارگرایانه آن، یعنی توانایی انجام تراکنش بدون نظارت نهادهای مالی و پرداخت هزینه به آن‌ها است.
تیم سوانسون، کارشناس صنعت ارز دیجیتال، آن را به عنوان «پول نقد دیجیتال مقاوم در برابر سانسور» توصیف کرده است.
این سرمایه‌گذاری از محیطی با نرخ بهره پایین سود می‌برد. روندی که از زمان بحران مالی سال ۲۰۰۸ اهمیت فراوان یافته و توانسته است برخی سرمایه‌گذاران را به امید بازده مالی بهتر به سمت دارایی‌های پرخطرتر مانند رمزارزها سوق دهد.
محدودیت تعداد بیت‌کوین در سراسر جهان
این بازار مانند طلا به عنوان «حفاظ تورمی» در نظر گرفته می‌شود؛ به این معنا که نهادی مانند بانک مرکزی نمی‌تواند مانند اسکناس با چاپ بیشتر، ارزش آن را کاهش دهد زیرا بیت‌کوین برای تعداد محدودی واحد، به طور دقیق ۲۱ میلیون واحد، طراحی شده است.
کارول الکساندر، استاد امور مالی در دانشکده بازرگانی دانشگاه ساسکس معتقد است مردم به اشتباه بیت‌کوین را مانند طلا به عنوان پناهگاه امن مالی از نوسانات بازار و تورم می‌بینند.
به گفته او، هر چند بیت‌کوین مانند طلا به بازارهای سهام وابستگی ندارد اما دارایی بسیار ناپایداری است: «ارزش این دارایی در دوره کوتاه‌مدت حضور خود در مقاطع مختلف (به عنوان مثال در ماه می ۲۰۱۷) ۷۰ درصد افزایش یافت و توجه مردمی را به خود جلب کرد که تحت تاثیر تبلیغات در مورد بازدهی‌های بزرگ مقطعی آن قرار گرفتند.»
چرا بیت‌کوین بار دیگر افزایش قیمت را تجربه کرده است؟
یکی از عوامل مهم در رشد بهای بیت‌کوین از ابتدای سال جاری میلادی، تصویب اولین صندوق قابل معامله بیت‌کوین (ETF) از سوی کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده در ژانویه بود.
صندوق بیت‌کوین سبدی از دارایی است که می‌توان آن را مانند سهام در بورس خرید و فروش کرد.
به گفته جف بیلینگهام، مدیر ابتکارات استراتژیک در شرکت تحقیقاتی چین آنالایزز، شروع به کار صندوق‌های قابل معامله بیت‌کوین نشان می‌دهد اکنون «بلوغ نهادی» در بازار ارزهای دیجیتال وجود دارد.
او افزود: «ما این نوع زیرساخت و اعتماد را در بازار در دوره‌های صعودی قبلی ارزهای دیجیتال مشاهده نکرده بودیم.»
ثبات بازار ارزهای دیجیتال
شک و تردیدها در مورد ثبات بازار ارزهای دیجیتال با فروپاشی اف تی اکس، یکی از بزرگ‌ترین صرافی‌های ارزهای دیجیتال در نوامبر ۲۰۲۲ و محکومیت سام بنکمن-فرید، بنیان‌گذار و مدیر اجرایی آن، پررنگ شد.
چانگ پنگ ژائو، تاثیرگذارترین چهره بازار، بنیان‌گذار بایننس، بزرگ‌ترین صرافی ارزهای دیجیتال جهان نیز به اتهام پول‌شویی از سوی دادگاه فدرال ایالات متحده به احتمال زیاد به زندان محکوم خواهد شد.
گری گنسلر، رییس کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC) شروع به کار صندوق‌های بیت‌کوین را با حکم دادگاه و به اکراه تایید کرده و همچنان در مورد بازار تردید دارد.
او در بیانیه‌ای با اعلام تایید شروع به کار صندوق‌های بیت‌کوین گفت: «بیت‌کوین در درجه اول یک دارایی سوداگرانه و فرّار است که برای فعالیت‌های غیرقانونی، از جمله به عنوان باج‌افزار و به منظور پول‌شویی، فرار از تحریم‌ها و تامین مالی تروریسم استفاده می‌شود.»