دو ژنرال بازنشسته ارتش آمریکا دولت جو بایدن را مقصر خروج آشفته نظامیان ایالات متحده از افغانستان در بحبوحه سقوط دولت این کشور و بازگشت دوباره طالبان به قدرت در مرداد ماه ۱۴۰۰ معرفی کردند.
به گزارش گاردین، مارک میلی و فرانک مَکِنزی روز سهشنبه ۲۹ اسفند در کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا اعلام کردند برنامهریزی دولت بایدن برای تخلیه سربازان آمریکایی از افغانستان کافی نبود و در زمان مناسب انجام نشد.
میلی و مککنزی بر عقبنشینی نیروهای آمریکایی از افغانستان نظارت داشتند.
گاردین شهادت این دو ژنرال ارشد پیشین را «کمسابقه» توصیف کرد و نوشت اظهارات آنها برای اولین بار تنشها و اختلافات میان دولت بایدن و فرماندهان ارتش آمریکا را در روزهای واپسین حضور نظامی این کشور در افغانستان به تصویر میکشد.
بر اساس این گزارش، فرماندهان نظامی آمریکا معتقد بودند واشینگتن برای حفظ ثبات در افغانستان باید دستکم دو هزار و ۵۰۰ نیروی خود را در این کشور نگه دارد.
آنها از سرعت ناکافی وزارت امور خارجه آمریکا برای تخلیه سربازان این کشور از افغانستان نیز نگران بودند.
سخنان میلی و مککنزی با گزارش کاخ سفید درباره رویدادهای روزهای واپسین حضور نظامی آمریکا در افغانستان همخوانی ندارد.
در گزارش کاخ سفید آمده که بایدن به دلیل توافقات صورت گرفته در زمان دولت دونالد ترامپ بر سر عقبنشینی از افغانستان، از آزادی عمل کافی در این خصوص برخوردار نبود و حوزه تصمیمگیری بایدن «به شدت محدود شده» بود.
کاخ سفید ارتش آمریکا را در خصوص بینظمیهای به وجود آمده در زمان خروج نظامیان ایالات متحده مسوول دانسته و گفته بود فرماندهان ارتش از منابع لازم برای مدیریت این امر برخوردار بودند.
باور غالب این است که بنای فروپاشی سیاسی در افغانستان پس از امضای توافقنامه آمریکا با طالبان در دوحه در سال ۲۰۲۰ در زمان دولت ترامپ گذاشته شد اما با آمدن بایدن به کاخ سفید و دستور او مبنی بر خروج تمام نیروهای ناتو از افغانستان این برنامه اجرایی شد.
به محض اعلام خروج نیروهای آمریکا از افغانستان، گفتوگوهای صلح در قطر پیچیده شد و طالبان از تصاحب افغانستان در غیاب نیروهای خارجی، مطمئن شدند و دیگر تمایلی برای ادامه مذاکرات با طرفهای مقابل نداشتند.
در مرداد ۱۴۰۰، حمله انتحاری در فرودگاه کابل منجر به کشته شدن ۱۳ نظامی آمریکایی در زمان خروج از افغانستان شد.
هزاران شهروند وحشتزده افغان و آمریکایی پس از حمله طالبان به کابل کوشیدند تا خود را به هواپیماهای نظامی ایالات متحده برسانند و جان خود را نجات دهند.
ارتش آمریکا در نهایت موفق شد بیش از ۱۳۰ هزار غیرنظامی را در آن زمان از افغانستان خارج کند.
میلی و مککنزی در شهادت خود در کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا گفتند تصمیم وزارت امور خارجه این کشور برای تخلیه غیرنظامیان از افغانستان، روز ۲۳ مرداد ۱۴۰۰ و تنها یک روز پیش از سقوط کابل به دست طالبان اتخاذ و به ارتش ایالات متحده ابلاغ شد.
میلی تاکید کرد ارتش آمریکا توانست «سریعتر از آنچه هر ارتش دیگری در جهان قادر به انجامش باشد»، نسبت به بسیج و استقرار نیروها برای انجام ماموریت مورد نظر وارد عمل شود.
او زمانبندی وزارت امور خارجه آمریکا را «اشکال و نقص اصلی» در خصوص عقبنشینی از افغاستان خواند و گفت این وزراتخانه «بسیار دیر» و «بسیار کند» عمل کرد.
مککنزی هم در این جلسه افزود پنتاگون در هفتهها و ماههای پیش از سقوط کابل، وزارت امور خارجه آمریکا را برای ارائه برنامه خروج از افغانستان تحت فشار گذاشته بود زیرا نگران بود این وزراتخانه از آمادگی لازم در این باره برخوردار نباشد.
گاردین نوشت میلی که در آن زمان بالاترین فرمانده ارتش آمریکا به شمار میرفت، از بایدن خواست با حفظ دو هزار و ۵۰۰ نظامی ایالات متحده در افغانستان، از نیروهای ویژه افغان در برابر حمله طالبان حمایت کند و حضور واشینگتن در پایگاه هوایی بگرام ادامه یابد.
بایدن تنها با حضور ۶۵۰ نظامی آمریکایی در افغانستان برای محافظت از سفارت آمریکا موافقت کرد و در نتیجه، پایگاه بگرام به سرعت به دست نیروهای طالبان افتاد.
در تیر ماه ۱۴۰۲، وزارت امور خارجه آمریکا با انتشار گزارشی به تصمیم ترامپ و بایدن در پایان دادن به ماموریت نظامی این کشور در افغانستان پرداخت و اعلام کرد این تصمیم پیامدهایی جدی علیه «تداوم حکومت پیشین و حفظ امنیت افغانستان» داشت.