وال استریت ژورنال به نقل از مقامهای آمریکا و عربستان سعودی گزارش داد کاخ سفید به دنبال یک توافق دیپلماتیک در ماههای آینده است که در جریان آن از اسرائیل میخواهد در ازای عادیسازی روابطش با عربستان سعودی، متعهد شود که کشور مستقل فلسطین را به رسمیت بشناسد.
به نوشته وال استریت ژورنال، به عنوان انگیزهای برای به رسمیت شناختن اسرائیل، کاخ سفید به عربستان سعودی یک رابطه دفاعی رسمیتر با واشینگتن، کمک برای دستیابی به انرژی هستهای غیرنظامی و تلاش مجدد برای تشکیل کشور فلسطین را پیشنهاد میکند.
به نوشته این روزنامه، مقامهای آمریکایی میگویند در مراحل نهایی مذاکره بر سر این پیشنهادها هستند.
این تلاش با میانجیگری ایالات متحده، دستاوردی را برای اسرائیل به همراه خواهد داشت که مدتها است به دنبال آن بوده است: یک توافق تاریخی برای عادیسازی روابط با ریاض، قدرتمندترین همسایه عرب اسرائیل.
همکاری در رهگیری موشکهای جمهوری اسلامی؛ یک نقطه عطف
مقامهای آمریکایی میگویند همکاری موفقیتآمیز چند کشور برای سرنگونی موشکها و پهپادهای جمهوری اسلامی در حمله شنبه شب به اسرائیل، باید این موضوع را برای اسرائیل روشن کرده باشد که امنیت این کشور در برابر تهدیدات جمهوری اسلامی را میتوان از طریق نزدیکی بیشتر با عربستان سعودی افزایش داد.
براساس گزارشها، آمریکا، بریتانیا، فرانسه، اردن، عربستان سعودی و امارات متحده عربی با اسرائیل برای رهگیری و انهدام پهپادها و موشکهای جمهوری اسلامی حمله کردهاند.
نعیم قاسم، نایب رییس حزبالله لبنان در اشاره به کمک اردن، عربستان سعودی و امارات در دفع حملههای جمهوری اسلامی به اسرائیل، گفت: «حمایت از اسرائیل فارغ از هر توجیهی که داشته باشد، برازنده هیچ کشور عربی نبود و مردم این کشورها آنها را برای چنین تصمیمی پاسخگو خواهند کرد.»
شانسی برای کارزار انتخاباتی بایدن
به نوشته وال استریت ژورنال، تلاش برای عادیسازی روابط عربستان سعودی و اسرائیل، شانس موفقیت دیپلماتیک قابل توجهی را در میانه کارزار انتخاباتی جو بایدن برای انتخابات ریاست جمهوری امسال را فراهم میکند و دامنه توافقنامه ابراهیم را گسترش میدهد که رقیب جمهوریخواه او، دونالد ترامپ در زمان ریاست جمهوری امضا کرد. این توافقنامه منجر به عادیسازی روابط بین اسرائیل با مراکش، بحرین و امارات متحده عربی شد.
مقامهای آمریکایی و اسرائیلی اما میگویند متقاعد کردن بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، برای پذیرش مذاکرات برای تاسیس یک کشور فلسطینی همچنان یک مانع دشوار است، زیرا اعضای دست راستی دولت او و بسیاری از مردم اسرائیل با تشکیل کشور فلسطین پس از حمله مرگبار هفت اکتبر حماس به اسرائیل مخالف هستند.
رهبران عربستان سعودی برای دههها گفتهاند که تشکیل کشور فلسطین در اولویت برنامههای آنها است و دیپلماتهای ارشد آن نیز گفتهاند ایجاد راهی برای تحقق راهحل دو کشوری بخشی از قیمت عادیسازی آنها است.
به نوشته وال استریت ژورنال، مقامهای سعودی گفتند اکنون بهطور خصوصی به ایالات متحده نشان دادهاند که ممکن است تضمینهای شفاهی اسرائیل برای شرکت در مذاکرات جدید برای تشکیل کشور فلسطین را بپذیرند تا بتوانند بر سر دیگر بخشهای همکاری گسترده امنیتی خود با آمریکا به توافق برسند.
مقامهای عربستان سعودی به این روزنامه گفتند که یک توافق با میانجیگری ایالات متحده ممکن است به اسرائیل در استراتژی خروج احتمالی از غزه پس از پایان یافتن درگیریها کمک کند.
ایالات متحده طرحی را برای پس از جنگ ترسیم کرده است که در آن برای تامین امنیت غزه از نیروهای کشورهای عربی استفاده شود.
آمریکا روز پنجشنبه قطعنامهای را در شورای امنیت سازمان ملل وتو کرد که راه را برای عضویت کامل فلسطین در سازمان ملل هموار میکرد.
ودانت پاتل، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، تصویب این قطعنامه را اقدامی زودهنگام خواند و گفت: «این اقدام برای مردم فلسطین مایه تشکیل یک کشور نخواهد شد.»
جلوگیری از نفوذ چین و انزوای بیشتر جمهوری اسلامی
مقامهای آمریکایی نیز به وال استریت ژورنال گفتند که هدف دیگر از گفتگوها با عربستان سعودی، محدود کردن نفوذ چین در منطقه و انزوای بیشتر جمهوری اسلامی از طریق نزدیک کردن ریاض به اسرائیل، نزدیکترین متحد واشینگتن در منطقه است.
برای سعودی ها، گرفتن تعهدات دفاعی ملموستر از سوی ایالات متحده یک هدف مهم است. به گفته یک مقام آمریکایی، کمک پنتاگون به ریاض در تقویت دفاع این کشور در برابر موشکها و پهپادهای ایرانی، زمینهای برای یک توافق بالقوه است، اما جزئیات مذاکرات در مورد کمکهای دفاعی و هستهای علنی نشده است.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، در جریان سفر خود به جده در ۲۰ مارس، پس از دیدار و مذاکره با محمد بن سلمان ، ولیعهد عربستان سعودی، بر سر عادیسازی روابط عربستان و اسرائیل گفت:«پیشرفت خوب و واقعی است. من نمیتوانم چارچوب زمانی برای آن تعیین کنم، اما فکر میکنم به نقطهای نزدیک میشویم که توافقهایی داشته باشیم.»
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی ایالات متحده، اوایل ماه جاری برای سفر به عربستان سعودی برنامه ریزی کرده بود، اما این سفر به دلیل شکستگی دنده او در یک تصادف جزئی، لغو شد.
تلاش قبلی کاخ سفید برای رسیدن به یک توافق دیپلماتیک با تهاجم اسرائیل به غزه پس از حمله حماس در ماه اکتبر از مسیر خارج شد.
مقامهای عربی میگویند که آتشبس موقت در غزه باعث میشود سعودیها بتوانند راحتتر در این مسیر حرکت کنند، اما گفتگوهای جداگانه در مورد توقف جنگ و مبادله گروگانهای حماس با فلسطینیهای زندانی در اسرائیل با مشکل مواجه شده است.
اسرائیل همچنین مصمم است به عملیات نظامی علیه حماس در رفح، در جنوب غزه که بیش از یک میلیون فلسطینی به آنجا پناه بردهاند، ادامه دهد.
سالیوان روز پنجشنبه با وزیر امور استراتژیک اسرائیل، ران درمر، و تزاچی هانگبی، رئیس شورای امنیت ملی و دو تن از نزدیکترین مشاوران نتانیاهو، در مورد نگرانیهای ایالات متحده در مورد عملیات رفح و تلاشها برای تقویت دفاع اسرائیل گفتگو کرد.
دولت بایدن، بهصورت علنی از اسرائیل خواسته است که از عملیات زمینی بزرگ در رفح خودداری کند، زیرا بیم آن میرود که این عملیات به غیرنظامیان آسیب برساند و اسرائیل را در افکار بینالمللی منزویتر کند.
نتانیاهو استدلال کرده است که بدون نابودی کامل حماس، هیچ طرحی برای غزه پس از جنگ وجود ندارد. او همچنین گفته است که پس از شکست حماس، شانس عادیسازی روابط با عربستان سعودی بهبود خواهد یافت.
ایده کشور فلسطینی و موافقان و مخالفان اسرائیلی
نتانیاهو با این استدلال که تشکیل کشور فلسطین امنیت اسرائیل را تضعیف میکند، به شدت با این امر مخالفت کرده است. او در ماه ژانویه گفت که اسرائیل باید کنترل امنیتی غزه و کرانه باختری را برای آینده قابل پیشبینی در دست داشته باشد.
با این همه، نتانیاهو در دوران نخستوزیری خود چند بار تحت فشار واشینگتن، مخالفتش را با تشکیل کشور فلسطین کاهش داده است. انجام چنین کاری، نیازمند سازماندهی مجدد ائتلافی در میان احزاب راست افراطی است که به شدت با ایده تشکیل کشور فلسطین مخالف هستند.
بنی گانتز، یکی از اعضای کابینه جنگی سه نفره اسرائیل و رقیب بنیامین نتانیاهو، سرسختترین طرفدار در داخل دولت اسرائیل برای عادیسازی روابط با عربستان سعودی است. اکثر نظرسنجیها نشان میدهد که گانتز محبوبترین رهبر امروز اسرائیل است.
گانتز در بیانیهای در ابتدای این ماه گفت که توافق عادیسازی روابط با عربستان سعودی و همچنین بهرهمندی از ائتلافی از کشورهای عربی میانهرو برای تامین امنیت غزه «در دسترس است».
یه نوشته وال استریت ژورنال، اسرائیل و عربستان سعودی در حال حاضر بهطور مخفیانه در مورد مسائل امنیتی و دیگر مسائل همکاری میکنند.
گانتز گفت که جمهوری اسلامی برای راه انداختن یک جنگ منطقهای تلاش میکند و به رسمیت شناختن رسمی دیپلماتیک اسرائیل از سوی عربستان به ایجاد اتحاد علیه جمهوری اسلامی کمک میکند.
بسیاری از رهبران اسرائیل، حتی آنهایی که پیش از این از راهحل تشکیل دو کشور حمایت میکردند، پس از حمله هفت اکتبر نگران هستند که موافقت با تشکیل یک کشور فلسطینی در حال حاضر به عنوان پاداشی به حماس برای حمله مرگبارش به اسرائیل تلقی شود.
بر اساس یک نظرسنجی اخیر از افکار عمومی در ژانویه، ۵۹ درصد از یهودیان اسرائیلی با توافقی که منجر به تشکیل کشور فلسطین شود مخالفند، حتی اگر چنین کاری به امضای توافقنامه صلح با کشورهای عربی منجر شود.