مجلس نمایندگان آمریکا نسخه اصلی طرح «قانون مهسا» و طرحی دیگر علیه جمهوری اسلامی را به همراه بسته قانونی ۹۵ میلیارد دلاری ارائه کمکهای امنیتی به اوکراین، اسرائیل و تایوان، تصویب کرد.
این بسته که روز شنبه اول اردیبهشت تحت عنوان «قانون صلح از طریق قدرت در قرن بیستویکم» با ۳۶۰ رای موافق و ۵۸ رای مخالف تصویب شد، همچنین شامل چند طرح تحریمی علیه جمهوری اسلامی از جمله «قانون مهسا» است. طرح قانون مهسا با هدف تحریم علی خامنهای و ابراهیم رئیسی به دلیل نقض حقوق بشر و سرکوب معترضان در ایران ارائه شده است.
انتظار میرود سنا هفته آینده این بسته را تصویب کند و آن را برای امضای جو بایدن به کاخ سفید بفرستد.
جو بایدن اقدام مجلس نمایندگان آمریکا در تصویب این بسته را در جهت پیشبرد منافع امنیت ملی آمریکا خواند و از سنا نیز خواست این بسته را فورا تصویب کرده و آن را برای امضای نهایی به میز او در کاخ سفید بفرستد.
لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا، نیز در ایکس نوشت که تصویب این بسته، باعث پیشبرد منافع امنیتی اصلی ایالات متحده خواهد شد.
در همین حال، تشکیلات خودگردان فلسطین اقدام مجلس نمایندگان آمریکا در تصویب بسته کمکهای امنیتی به اسرائیل را «تهاجم» به مردم فلسطین خواند.
مایک جانسون، رییس مجلس نمایندگان آمریکا، چهارشنبه ۲۹ فروردین نسخه اصلی طرح «قانون مهسا» و نیز طرح دیگری که به «قانون کشتیرانی» معروف است را به لایحه کمکهای خارجی به اوکراین و اسرائیل اضافه کرد.
نسخه اصلی قانون مهسا، پس از سرکوب خونین خیزش سراسری مردم ایران علیه جمهوری اسلامی در سال ۱۴۰۱ تدوین شد. این طرح در سپتامبر ۲۰۲۳ با رای قاطع اکثریت مجلس نمایندگان تصویب شد، اما هنوز در صحن سنا به رای گذاشته نشده است.
کمیته روابط خارجی سنای آمریکا پس از ماهها تاخیر، سرانجام روز سهشنبه، ۲۸ فروردین، نسخهای از این قانون را به تصویب رساند که خشم فعالان ایرانی-آمریکایی را که مدتها برای تصویب نسخه اصلی مبارزه میکردند، برانگیخت. فعالان ایرانی-آمریکایی نسخه «قانون مهسا» را که در کمیته روابط خارجی سنای آمریکا تصویب شد، به شدت «رقیقشده» دانستند.
اکنون با اقدام رییس مجلس نمایندگان آمریکا، نسخه اصلی طرح «قانون مهسا» و نیز طرح «قانون کشتیرانی» به بسته کمکها به اسرائیل، اوکراین و تایوان افزوده شدهاند و سرنوشت آنها به این طرحهای مهم گره خورده است.
با تصویب طرح مهسا در قالب بستهای از طرحهای امنیتی دیگر، مجلس سنا نیز ناگزیر خواهد بود که یا کل مصوبه مجلس نمایندگان را تصویب کند و یا به کل آن رای منفی دهد و امکان چندانی برای تغییر جزییات آن ندارد. این امر با توجه به اصرار دموکراتها برای تصویب بسته کمکی به اوکراین، اقدامی بسیار دشوار خواهد بود.
طرح قانون مهسا در نسخه اصلی خود، رییسجمهوری آمریکا را ملزم میکند که ظرف سه ماه، تحریم علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی را بررسی کند و یا این تحریمها را علیه او وضع کند و یا در مجلس توضیح دهد که چرا نباید رهبر جمهوری اسلامی را تحریم کرد.
در نسخه اصلی این طرح که شنبه اول اردیبهشت در مجلس نمایندگان تصویب شد، رییسجمهوری ایالات متحده ملزم میشود که هر سال به کنگره گزارش دهد که آیا این مقامها باید تحت تحریمهای موجود باقی بمانند یا خیر. چنین کاری لغو یکجانبه تحریمها را برای دولتهای فعلی و آینده بسیار دشوارتر میکند.
شماری از فعالان ایرانی و آمریکایی و منتقدان جو بایدن، بن کاردین، سناتور دموکرات و رییس کمیته روابط خارجی سنا، را به تاخیر در رسیدگی به قانون مهسا متهم کردهاند.
در بسته مصوب مجلس نمایندگان، علاوه بر طرح «قانون مهسا»، طرحهای دیگری نیز برای تشدید فشار بر جمهوری اسلامی گنجانده شده است. براساس طرح کشتیرانی یا قانون توقف پناه دادن به نفت ایران، بنادر و پالایشگاههایی که در انتقال و فرآوردی نفت ایران دخیل هستند، مورد تحریم قرار میگیرند.
طرح «قانون پایان دادن به تروریسم ایران» نیز صدور معافیتهای تحریمی را برای دولت ایالات متحده دشوارتر میکند.
مایک لالر، عضو جمهوریخواه مجلس نمایندگان آمریکا، تصویب این مجموعه طرحها در این مجلس را نشاندهنده حمایت قاطع قانونگذاران آمریکایی از مقابله با دشمنان ایالاتمتحده و کمک به متحدان دموکراتیک این کشور دانست. او گفت با تصویب این طرحها، آمریکا بالاخره میتواند حمایت مالی جمهوری اسلامی از تروریسم را از منبع آن که تجارت غیرقانونی نفت است، قطع کند.
بسته کمک به اسرائیل، اوکراین و تایوان
در طرحهای مصوب مجلس نمایندگان آمریکا ۹۵میلیارد دلار برای ارائه کمکهای امنیتی به اوکراین، اسرائیل و تایوان در نظر گرفته شده است.
این بستهها شامل ارائه ۶۰.۸۴ میلیارد دلار به اوکراین، ۲۶میلیارد دلار به اسرائیل و کمکهای بشردوستانه به غزه و همچنین ۸.۱۲میلیارد دلار به تایوان است.
ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین، در واکنش به این خبر، در صفحه ایکس خود از مجلس نمایندگان آمریکا تشکر کرد و گفت این تصمیم تاریخ را در مسیر درست خود نگه میدارد.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، نیز با قدردانی از تصویب این کمکها، در رسانه اجتماعی ایکس این اقدام را نشان دادن حمایت محکم دوحزبی از اسرائیل و دفاع از تمدن غرب توصیف کرد.
یسرائیل کاتز، وزیر امور خارجه اسرائیل نیز این اقدام را «پیامی محکم» برای دشمنان این کشور عنوان کرد.
از سوی دیگر دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین در واکنش به تصویب این کمکها از سوی مجلس نمایندگان آمریکا گفت که این تصمیم باعث ویرانی بیشتر اوکراین و کشته شدن افراد بیشتری خواهد شد.