ایران از آبهای مالزی برای فروش نفت خود استفاده میکند اما مالزی حاضر به پذیرش درخواست آمریکا برای جلوگیری از این کار نیست.
مقامات مالزی به صورت رسمی و محترمانه درخواست ایالات متحده آمریکا برای مقابله با فروش غیرقانونی نفت جمهوری اسلامی ایران در آبهای سرزمینی این کشور را رد کردند. آنان تاکید کردند که تنها تحریمهای مصوب شورای امنیت سازمان ملل متحد را به رسمیت میشناسند.
خودداری مالزی از درخواست آمریکا برای ممانعت از فروش غیرقانونی نفت در آبهای این کشور، نشاندهنده ماهیت و میزان مشکلات ایالاتمتحده در توقف جریان سرمایه به ایران است.
این موضع از سوی سیفالدین نسوتیون اسماعیل، وزیر کشور مالزی در نشست خبری روز پنجشنبه ۲۰ اردیبهشت به صورت رسمی اعلام شد.
او در این نشست گفت: «به روشنی به نمایندگان ایالات متحده آمریکا اعلام کردیم که در مورد تحریمها، فقط تحریمهای وضع شده از سوی شورای امنیت سازمان ملل را به رسمیت میشناسیم.»
انور ابراهیم، نخست وزیر مالزی نیز در پیامی مشابه اما ملایمتر گفت که کشورشان با همه کشورها دوست است، اما منافع ملی مالزی بالاتر از هر چیز دیگری قرار دارد.
به گفته برایان نلسون ایالات متحده ظرفیت ایران برای انتقال نفت خود را متکی به ارائهدهندگان خدمات در مالزی میداند، آنها نفت را در نزدیکی سنگاپور منتقل میکنند.
این مقام ارشد خزانهداری آمریکا در امور تروریسم و اطلاعات مالی به خبرنگاران گفت ایالات متحده در تلاش است تا از تبدیل شدن مالزی به قلمرویی که در آن گروه شبهنظامی حماس امکان جمعآوری کمک مالی و انتقال پول را داشتهباشد، جلوگیری کند.
جمهوری اسلامی با این روش که به عنوان «انتقال کشتی به کشتی» شناخته میشود موفق به فروش نفت خود شدهاست، اما مقامات مالزی اشتیاق چندانی برای مقابله با آن نشان نمیدهند.
به گزارش رسانههای خبری، نمایندگان آمریکایی احتمالا کوشیدهاند تا درخواست خود را به شیوهای کمتر سیاسی و جذابتر برای مقامات مالزی ارائه کنند. آنها استدلال کردهاند که انتقال نفت به این شیوه خطرات زیستمحیطی فراوانی را در پی دارد.
برایان نلسون در این خصوص گفت: «بسیاری از این محمولهها از آبهای اطراف مالزی عبور میکنند و بهوسیله کشتیهایی با مشروعیت مشکوک بارگیری میشوند که ممکن است خطرات زیست محیطی و ایمنی فراوانی را نیز به همراه داشتهباشد.»
در دوران سیاست «فشار حداکثری» دولت ترامپ علیه ایران، رژیم جمهوری اسلامی یک دوره کاهش شدید درآمد نفتی را تجربه کرد. اما فروش نفت در اواخر دوره ریاست جمهوری ترامپ افزایش یافت و پس از روی کار آمدن جو بایدن در سال ۲۰۲۰ میلادی، این روند صعودی ادامه یافت.
به نقل از یک منبع ناشناس در گزارش رویترز، در یکی دو سال گذشته، خزانهداری آمریکا متوجه شده است که مقادیر زیادی پول از طریق سیستم مالی مالزی به رژیم تهران سرازیر میشود.
به نظر میرسد رویکرد مالزی تا حدودی ناشی از بیمیلی دولت بایدن برای دشمنی با رژیم جمهوری اسلامی باشد. رژیم ایران در سالهای اخیر از روابط دوستانه خود با مالزی بهرهبرداری حداکثری کردهاست.
سال گذشته، وزارت خزانهداری آمریکا، حسین هاتفی اردکانی، یک شهروند ایرانی را به دلیل نظارت بر یک «شبکه تدارکات فراملی» در خاورمیانه و آسیای شرقی تحریم کرد. اردکانی متهم به تهیه «موتورهای سروو، تجهیزات ناوبری اینرسی و موارد دیگر» برای برنامه پهپادی جمهوری اسلامی از طریق شرکتهای پیشرو در مالزی، هنگ کنگ و سایر کشورها شدهاست.
منتقدان دولت بایدن میگویند کنار گذاشتن سیاست «فشار حداکثری» دونالد ترامپ نه تنها رژیم ایران را به اتخاذ یک سیاست خارجی (و هستهای) آشکارا تهاجمیتر ترغیب کردهاست، بلکه سپاه پاسداران را قادر کرده تا این سیاستها را با سرازیر کردن پول بیشتر به خزانه اجرا کند.
از سوی دیگر، مقامات دولت بایدن بارها این اتهامات را رد کرده و گفتهاند دولت «بیش از ۶۰۰ فرد و نهاد» جمهوری اسلامی را تحریم کردهاست.
منتقدان بایدن به این نکته اشاره میکنند که تحریمها تنها در صورتی مؤثر خواهندبود که بهدقت و به صورت همهجانبه اجرا شوند.
چین به عنوان بزرگترین شریک تجاری جمهوری اسلامی و خریدار اصلی نفت این کشور، در دور زدن تحریمها نقش کلیدی دارد. بسیاری از کارشناسان معتقدند تحریم چین برای هر دولت آمریکایی، اگر نگوییم غیرممکن، بسیار دشوار است.
پاسخ دولت مالزی به هیات وزارت خزانهداری ایالات متحده نمونهای است که نشان میدهد سایر کشورها حتی کشورهایی که مراتب کوچکتر و ضعیفتر از چین هستند لزوما از آمریکا پیروی نمیکنند.