ماری لاولر، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور مدافعان حقوق بشر، بازداشت شش فعال حقوق زنان در ایران را «نگران‌کننده» خواند و گفت گزارش‌ها حاکی از آن است که این افراد در جریان بازجویی به تجاوز جنسی تهدید شدند.
جلوه جواهری، آزاده چاوشیان، نگین رضایی، فروغ سمیع‌نیا، شیوا شاه‌سیاه و متین یزدانی، فعالان حقوق زنان، روز ۲۳ تیر برای تحمل حبس به زندان لاکان رشت، مرکز استان گیلان منتقل شدند.
رسانه حقوق بشری هیرکانی خبر داد بازداشت آن‌ها «بدون ابلاغیه رسمی و صرفا با اعلام تلفنی» انجام شده است.
لاولر روز دوشنبه، ۲۵ تیر، در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس به صدور احکام طولانی‌مدت حبس برای این فعالان اشاره کرد و نوشت بر اساس گزارش‌ها، آن‌ها «با خشونت دستگیر شدند، مورد شکنجه قرار گرفتند و در جریان بازجویی‌ها، به مرگ و تجاوز جنسی تهدید شدند».
او از مقام‌های جمهوری اسلامی خواست این زندانیان را فورا آزاد کنند و به سرکوب فعالان حقوق زنان پایان دهند.
این شش نفر به همراه زهره و زهرا دادرس، سارا جهانی، یاسمین حشدری و هومن طاهری در پرونده‌ای مرتبط با فعالیت‌های آنان در مرداد ۱۴۰۲، به بیش از ۶۰ سال زندان محکوم شده‌اند.
بنیاد بین‌المللی مدافعان حقوق بشر با اشاره به بازداشت این افراد نوشت آن‌ها به دلیل فعالیت در حوزه‌های مختلف حقوق بشری، از جمله حقوق زنان، حقوق کودکان و حق دسترسی به آموزش، بهداشت و سلامت، زندانی شده‌اند.
نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی روز ۲۵ مرداد ۱۴۰۲ این فعالان حقوق زنان را در شهرهای رشت، فومن، انزلی و لاهیجان بازداشت کردند.
یک روز پس از دستگیری آن‌ها، اداره کل اطلاعات استان گیلان در اطلاعیه‌ای اعلام کرد «بازداشت‌شدگان در حال برنامه‌ریزی و اقدام برای دامن زدن به آشوب و خراب‌کاری» در سالگرد خیزش انقلابی مهسا در گیلان و کردستان بودند.
این افراد پس از گذراندن حدود دو ماه زندان در فواصل زمانی متفاوت، با تودیع قرارهای وثیقه به صورت موقت از زندان لاکان رشت آزاد شدند.
بنا بر اطلاعات رسیده به ایران‌اینترنشنال، آن‌ها در ایام بازجویی علاوه بر شکنجه و تحمل حبس در سلول‌های انفرادی، از سوی بازجویان با فحش، ناسزا، تحقیر و تعرض جنسی مواجه و به انتقال به بیمارستان روانی، شلاق و اعدام، تهدید شدند.
از میان این افراد برای فروغ سمیع‌نیا و هومن طاهری اعدام مصنوعی به اجرا درآمد.
یک منبع نزدیک به خانواده این افراد درباره شکنجه‌های اعمال شده بر آنان به ایران‌اینترنشنال گفت: «علاوه بر ماموران وزارت اطلاعات، قضات نیز در شکنجه این زندانیان نقش زیادی داشتند.»
بر اساس حکم شعبه سوم دادگاه انقلاب رشت به ریاست قاضی مهدی راسخی در فروردین سال جاری، زهره دادرس به ۹ سال و شش ماه و دو روز حبس، سارا جهانی، آزاده چاوشیان، یاسمین حشدری، زهرا دادرس، نگین رضایی، فروغ سمیع‌نیا، شیوا شاه‌سیاه و متین یزدانی هر کدام به شش سال و یک ماه و ۱۷ روز حبس و جلوه جواهری و هومن طاهری نیز هر کدام به یک سال زندان محکوم شدند.
اتهامات مطرح شده درباره این افراد «عضویت در گروه مخالف نظام، اجتماع و تبانی با هدف بر هم زدن امنیت ملی و تبلیغ علیه نظام» عنوان شده است.
طبق اطلاعات رسیده به ایران‌اینترنشنال، دادگاه برای انتساب اتهام «عضویت در گروه مخالف نظام»، به عضویت برخی از این افراد در یک گروه تلگرامی استناد کرده است.
حکم صادر شده برای این فعالان حقوق زنان در نهایت روز هشتم خرداد امسال در دادگاه تجدیدنظر تایید شد.
هم‌زمان با بحران‌های فزاینده سیاسی و اقتصادی، جمهوری اسلامی فشار خود را بر فعالان حقوق زنان شدت بخشیده است.