ادهم نارویی، زندانی سیاسی محکوم به اعدام در زندان زاهدان، شامگاه ۱۰ خرداد به دلیل ترس از احتمال اجرای حکم اقدام به خودکشی کرد و به بیمارستانی در این شهر منتقل شد.

در سال‌های گذشته شمار ی از زندانیان سیاسی در زندان‌های ایران پس از صدور حکم اعدام دست به خودکشی زده‌اند.

رسانه حال‌وش که خبرهای استان سیستان و بلوچستان را پوشش می‌دهد، در گزارشی نوشت نارویی در بند ۹ (بند سیاسی انفرادی) زندان زاهدان پس از خوردن چند قرص قوی اعصاب اقدام به خودکشی کرد و با تشخیص بهداری زندان مبنی بر وضعیت وخیم جسمانی به بیمارستان «خاتم‌الانبیا» این شهر منتقل شد.

حال‌وش دلیل اقدام به خودکشی نارویی را فشارهای عصبی ناشی از ترس از احتمال اجرای حکم اعدام این زندانی گزارش کرد و نوشت او بارها اتهامات مطرح شده علیه خود را در دادگاه رد کرده بود.

(به توصیه کارشناسان اگر با کسی یا کسانی روبه‌رو می‌شوید که از جمله‌ها و عبارت‌هایی نشان‌دهنده افسردگی یا تمایل به پایان زندگی استفاده می‌کنند، از آنان بخواهید با پزشک معتمد، نهادهایی که در این زمینه فعالیت می‌کنند یا فردی مورد اعتماد، درباره نگرانی‌هایشان صحبت کنند. اگر به خودکشی فکر می‌کنید در ایران با اورژانس اجتماعی با شماره تلفن ۱۲۳ تماس بگیرید.)

نارویی خردادماه ۱۴۰۰ به دست نیروهای امنیتی در شهر لاشار از توابع شهرستان اسپکه بازداشت و پس از پایان بازجویی‌ها به زندان زاهدان منتقل شدند.

پیش از او محمد زین‌الدینی در مهرماه سال ۱۳۹۹ بابت این پرونده بازداشت شده بود.

آنها در سال ۱۴۰۱ بابت این پرونده مشترک به اتهام «محاربه از طریق اقدام مسلحانه» به اعدام محکوم شدند و حکمشان در آبان‌ماه ۱۴۰۲ از سوی دیوان عالی کشور تایید شد.

این دو زندانی سیاسی در این پرونده به قتل سه نفر از نیروهای سپاه قدس در جریان یک درگیری با ماموران امنیتی متهم شدند.

حال‌وش به نقل از یک منبع مطلع نوشته آنها نقشی در این درگیری نداشتند و دادگاه دفاعیات آنها را در نظر نگرفت.

وب سایت هرانا نیز با تایید این خبر به نقل از یک منبع مطلع نوشت که خانواده این زندانیان در زمان مراجعه به مراجع قضایی برای پیگیری وضعیت فرزندانشان با رفتار توهین‌آمیز مواجه شده‌اند.

پیش از این در روز ششم خردادماه گروهی از زندانیان که در دو بند موسوم به «امن» و «خاص» در زندان مرکزی ارومیه محبوس هستند، با انتشار نامه‌ای خطاب به رییس سازمان زندان‌های ایران و نهادهای بین‌المللی حقوق بشری گفتند شرایط سخت در این دو بند باعث شده تعدادی از زندانیان اقدام به خودکشی کنند.

خودکشی و مرگ‌های مشکوک زندانیان

اقدام به خودکشی نارویی در زندان زاهدان نخستین مورد از خودکشی زندانیان سیاسی در زندان‌های ایران نیست.

شامگاه ششم اسفند ۱۴۰۲، شاهین گله‌داری، زندانی سیاسی در زندان ارومیه دست به خودکشی زد و به زندگی خود پایان داد.

هرانا در گزارش سالانه خود هم نوشت در سال ۱۴۰۲ دست‌کم شش زندانی در اثر بیماری در زندان‌ها جان باختند. ۲۰ زندانی خودکشی کردند و هشت نفر در زندان‌ها به قتل رسیدند.

اسنادی که این سازمان حقوق بشری گردآوری کرده نشان می‌دهد در این بازه زمانی نیز مانند سال‌های قبل شمار زیادی از زندانیان سیاسی، شکنجه فیزیکی شدند، از خدمات پزشکی محروم بودند، به سلول‌های انفرادی منتقل یا تبعید شدند، زیر فشار برای اعتراف اجباری قرار گرفتند، به وکیل انتخابی دسترسی نداشتند، از حق تماس تلفنی برخوردار نبودند، تفکیک جرایم زندانیان درباره آنان اعمال نشد و در محیط و شرایط نامناسب محبوس شدند.

هر کدام از این موارد به‌ تنهایی فشار زیادی بر زندانیان تحمیل می‌کند و آن‌ها را از نظر روانی به نقطه استیصال می‌رساند، اما بسیاری از زندانیان سیاسی و بازداشتی‌ها هم‌زمان طیف متنوعی از شکنجه‌ها و آزارها را متحمل می‌شوند.

وب‌سایت حقوق بشری هه‌نگاو هم نوشت در سال ۲۰۲۳ دستکم ۳۵ زندانی در زندان‌های ایران جان باخته‌اند.

یکی از پر حاشیه‌ترین مرگ‌های این‌چنینی، مربوط به جواد روحی، معترض بازداشتی بود که بامداد ۹ شهریور سال گذشته به شکلی مشکوک در زندان نوشهر جان خود را از دست داد.

جمهوری اسلامی تا کنون در قبال مرگ زندانیان سیاسی که به دلیل فشار، شکنجه و ارائه ندادن خدمات پزشکی بوده، هیچ‌گاه مسئولیتی نپذیرفت.